‘sNederland en de wereld zijn in beweging. De roep om een toekomstbestendige samenleving klinkt luid. Dat vraagt om een nieuwe manier van samenwerken, met de SDG’s als gedeelde taal.
Door nationaal SDG-coördinator Sandra Pellegrom
Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Dat stelt een bekend Afrikaans spreekwoord. Het is vandaag relevanter dan ooit. Ingewikkelde problemen vragen om een samenhangende aanpak. Geen enkele organisatie of beweging kan langetermijnresultaten boeken zonder aandacht voor het bredere plaatje.
Dát we onze samenleving anders moeten gaan inrichten, lijkt duidelijk. Een veelheid aan organisaties en mensen – van NGO’s, burgerinitiatieven, sociale ondernemers, wetenschappers tot bedrijven – roepen om een versnelling van de omslag. De COVID-19-crisis maakt deze beweging nog zichtbaarder dan voorheen. Elke dag zie ik wel een oproep in de media tot een duurzaam en inclusief herstel na corona. Niet de minste personen en organisaties ondertekenen deze oproepen.
Elke dag zie ik wel een oproep in de media tot een duurzaam en inclusief herstel na corona. Niet de minste personen en organisaties ondertekenen deze oproepen.
Dit vraagt om samenwerking tussen mensen en organisaties die verschillende kennis en doelen hebben. Maar hoe ziet dat nieuwe samenwerken er dan precies uit? Dat is een flinke uitdaging voor zowel overheden als maatschappelijke organisaties. We zijn meestal in gespecialiseerde pijlers georganiseerd, met de gefragmenteerde budgetten die daarbij horen.
Kruisbestuivingen
Om op een nieuwe, betere manier samen te werken hebben we kruisbestuivingen nodig. De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) maken duidelijk dat geen doel behaald kan worden zonder ook andere doelen te bereiken. Daarin schuilt de kracht van de 2030 Agenda.
De SDG’s stellen dat er geen gezonde mens en gezonde economie kunnen zijn zonder een gezonde planeet. Dat er geen vrede kan zijn zonder ontwikkeling. Geen duurzame welvaart zonder inclusiviteit. Voor elk van de zeventien doelen kunnen we met recht stellen dat ze een cruciale bijdrage leveren aan de andere doelen. Ook hebben doelen wanneer zij niet behaald worden een negatief effect op de andere doelen.
Gendergelijkheid (doel 5) is een mooi voorbeeld. We bereiken geen enkel van de andere zestien doelen als de helft van de wereldbevolking niet mee profiteert. Omgekeerd is gendergelijkheid niet mogelijk zonder een goed en inclusief onderwijs, gezondheidszorg, waardige banen, non-discriminatie en een gendersensitief klimaatbeleid.
Of bijvoorbeeld water (doel 6): zonder water geen voedsel, gezondheid, productie, biodiversiteit en geen leven. Toegang tot schoon water en sanitatie is essentieel om ziekten zoals COVID-19, maar ook armoede en ongelijkheid tegen te gaan.
Omgekeerd helpen duurzame consumptie en productie, kringlooplandbouw en klimaatactie om onze waterbronnen te beschermen.
Ook de SDG Allianties van SDG Nederland zijn goed op zoek naar samenwerking rondom verschillende SDG’s die elkaar positief kunnen beïnvloeden.
Combineren van disciplines
Echte transitie vraagt dus om een samenhangende aanpak. Dat is een kerngedachte achter de SDG’s. Maar tegelijkertijd ook één van de grootste uitdagingen. VN-rapporten en wetenschappers geven aan dat overheden worstelen met het meer integraal aanpakken van de doelen. Positief is de erkenning dat dit moeilijk, maar noodzakelijk is.
Gelukkig zijn er tekenen dat het ook mogelijk is. Zo zien we in het onderwijs steeds meer een thema-overstijgende aanpak. In februari was ik met mijn dochter bij de open dag van enkele hoger onderwijsinstellingen en verbaasde me over het grote aantal studies waarin elementen van verschillende disciplines gecombineerd worden om de grote maatschappelijke vraagstukken te bestuderen.
Ook op veel lagere en middelbare scholen werken lesgevers met projecten waarin vanuit alle vakken naar hetzelfde thema gekeken wordt. Dit geeft ons de professionals van morgen, die hun eigen expertise kunnen verbinden met die van anderen.
Maar dan hangt het er natuurlijk vanaf waar leerlingen en studenten na hun opleiding terecht komen. In het werkende leven zijn nog lang niet alle organisaties hierop ingericht. Wel is beweging te zien. Denk aan gemeenten die zichzelf herinrichten in opgavegerichte teams in plaats van thematisch afdelingen. Ook in het bedrijfsleven en binnen de Rijksoverheid wordt hierover nagedacht. Maar eerlijk is eerlijk: over de bestaande schotten heen werken is nog niet de norm, ook niet bij maatschappelijke bewegingen.
Polderen
Nederland is een land van vrijwilligers, maatschappelijk betrokken burgers, NGO’s, verenigingen en vele andere initiatieven om de maatschappij mooier te maken. Van oudsher zoeken we in het land van het ‘polderen’ de samenwerking op om als mondige burgers samen problemen op te lossen. De lange geschiedenis van de waterschappen is een mooi voorbeeld. Nederland is een land waar stakeholders vaak betrokken worden bij bestuur. Bewegingen rond een centraal doel, zijn talrijk en vaak invloedrijk. Kijk naar maar de klimaatbeweging.
Van oudsher zoeken we in het land van het ‘polderen’ de samenwerking op om als mondige burgers samen problemen op te lossen.
Kortom, Nederland is het land van de publiek-private partnerschappen. Het is dan ook niet vreemd dat de SDG’s in Nederland al werden omarmd door een diverse groep van organisaties voordat ze goed en wel waren aangenomen. Zo is een prachtige, brede beweging ontstaan. Een beweging die een uitstekend platform biedt om de nieuwe maatschappelijke uitdagingen samen aan te pakken.
Samenwerking 2.0
Deze tijd van reflectie biedt de kans om onze samenwerking tegen het licht te houden en te verdiepen. Partnerschap is een kerngedachte in de 2030 Agenda. Het is duidelijk is dat geen enkele partij de ambitieuze doelen alleen kan halen en dat geen enkel doel in isolatie behaald zal worden. Iedereen heeft elkaar nodig om er te komen. Ook de coronacrisis maakt duidelijk hoe belangrijk gezamenlijkheid is: solidariteit, begrip voor elkaar en het probleem van verschillende kanten bezien maken ons weerbaarder.
De steun voor de SDG’s is groot, maar gebruiken we de hele agenda voldoende als kompas voor de activiteiten van elke organisatie? Komen we genoeg uit onze silo om elkaar te versterken? Om alle energie te bundelen tot een onomkeerbare beweging is ’Samenwerking 2.0’ nodig, een samenwerking waarbij we de handen ineenslaan voor de bredere agenda. Niet naast elkaar samenwerken, maar overstijgend met elkaar samenwerken om onze eigen doelen met die van anderen te verbinden.
Samenwerking 2.0 betekent de eenheid van de vijf P’s vertalen naar hoe we samenwerken: People, Planet, Prosperity, Peace bereiken in samenhang dankzij Partnerschappen. Het benoemen van dwarsverbanden leidt tot gezamenlijke inzet en innovatie. Zoals de klimaatbeweging en de vrouwenbeweging elkaar vinden in de roep om een klimaatbeleid dat de positie van vrouwen versterkt en niet benadeelt.
Ook partijen die aan hetzelfde doel werken kunnen de krachten bundelen. Om een machtige rivier te worden moeten vele stromen samenkomen. Ik ontmoet veel inspirerende mensen, gedreven organisaties en slimme initiatieven die de SDG’s dichterbij willen brengen. Als we al die krachten kunnen bundelen dan is er weinig dat we niet kunnen doen.
Volg Sandra op LinkedIn en Twitter om op de hoogte te blijven van haar werk richting het behalen van de SDG’s in Nederland.
Ha Sandra, dank voor je stuk en appèl. Ik sta er helemaal achter en de timing is top.
Ik ben me ook aan het verdiepen in ‘samenwerken 2.0’ maar dan vanuit de camerastand: ‘doen’ uitvoering, executie, gedrag.
Hoe goed vaak ik de intenties zijn, effectief, efficiënt en energie gevend samenwerken vraagt ook om beheerste vaardige patronen van onderling gedrag. Bewust en bekwaam. Dus besluitvorming, informeren, meteen, elkaar aanspreken, conflicten oplossen en problemen oplossen, worden vaak onbewust onbekwaam gedaan en dat gaat dan ten koste van resultaat, sfeer, intenties en prachtige plannen. Alles wat je implementeert in een ‘bedje van oude patronen van gedrag, ( doelen, plannen, structuren, processen, systemen) zal weer terugveren naar af.
Graag help ik mee met mijn expertise op Accountable uitvoering als dit gewenst is.
Heel veel succes!
De Buurvrouw&BuurvrouwBus
In Wageningen zijn we ons aan het verbinden op vele SDG doelen rond de thema’s voedsel en omgeving. (12 van de 17 doelen zijn relevant voor Wageningse kennis).
We verbinden zowel jong met oud (twintigers met 50plus) als diverse disciplines (bedrijfskunde met ecologie, marketing of ICT met sociologie of ontwikkelingsvraagstukken enz.)
Op Twitter en Linkedin verenigen wij ons. @nieuwnetwerk resp. http://www.linkedin.com/groups/8888339/
We gaan zeker ook contact leggen met andere netwerken en initiatieven.
Ook ik voel me zeker aangesproken en tot ( re)actie geroeoen. Vorig jaar startte ik precies vanuit deze gedachte de Petitie Nederland Kiest voor Bruto Nationaal Geluk. Niet dat we de economische en groei meten vanuit BNP / BNI volledig moeten loslaten maar een extra focus toevoegen. Helaas heeft de focus van regeringen op BNI veel schade gebracht aan onze planeet en samenleving.
Het leven van mensen gaat om een doel hebben, om gezondheid, geluk, ontwikkeling, samen zijn, schone lucht en nog veel meer. Dit vraagt om een beleid dat het Welzijn van alle mensen verbetert. Met een aanpak op BNG ben ik van mening dat dit kunnen bereiken en we echt verschil kunnen maken en de noodzakelijke bijdrage kunnen leveren aan de SDG’s. Deze doelen hebben een gemene deler nodig om vanuit te handelen, herkaanbaarheid en duidelijkheid te creeeren. Dit levert verbondenheid en stimuleert om samen er voor te gaan. Want werken aan de SDG’s doe je inderdaad samen, niet door af te wachten maar samen actief aan de slag te gaan, door anders te kiezen, anders te gaan handelen en denken.
1100 mensen hebben hun handtekening gezet. Dit is fantastisch maar wat zou het gaaf zijn als we met elkaar een burgerinitiatief kunnen indienen op een gezamenlijke aanpak met BNG voor actief beleid op de SDG’s. Hiervoor heb je 40000 handtekeningen nodig. Das een mooie uitdaging 😊.
Dus ja ik doe mee, omarm SDG 17 en wil vanuit partnership met iedereen aan de bak om plan 2030 te bereiken. Mooie eerste stappen zijn gezet. Met de oprichting van het sustainable wellbeing instituut JECKX werken we aan een SDG Strategiekaart om organisaties, instellingen, overheid en onderwijs te stimuleren en te activeren sdg’s op te nemen in hun bedrijfsvoering.