Een Duurzaam Ontwikkelingsdoel zoals ‘kwalitatief onderwijs’ halen, lijkt misschien onbegonnen werk. Maar niet als je klein begint met lokale actie. Precies dat deed de SDG ToerMee-bus dit weekend in Leeuwarden.

Het is dringen in de SDG-ToerMee bus, pal in het midden van het Oldehovenplein in Leeuwarden. Binnen in het nostalgische voertuig zoeken vijftien bevlogen inwoners een plekje voor lunch. Allemaal zetten ze zich in voor inclusief onderwijs in Leeuwarden en omstreken.

De wethouder is er, net als professionals en lokale initiatiefnemers. Hun gezamenlijke bekommernis zijn jongeren die niet in staat zijn onderwijs te volgen maar ook niet kunnen gaan werken.

(c) Tim van Veen

De halte in de Friese hoofdstad maakt deel uit van een landelijke toer die de bus maakt. Opzet is de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN (ook bekend als de Sustainable Development Goals en SDG’s) te vertalen naar lokale en concrete initiatieven. Die kunnen dan als voorbeeld dienen voor landelijke actie.

Telkens staat een bepaald doel in de kijker. In Leeuwarden gaat het om SDG nummer 4, ‘kwalitatief onderwijs’. Netwerkorganisatie SDG Nederland heeft de bijeenkomst op poten gezet.

Wie kan Anna helpen?

“We weten allemaal wel dat elke jongere recht heeft op onderwijs”, vertelt Sandra de Kroon, directeur van Steunpunt Zorg en Onderwijs aan de groep. “We denken ook makkelijk dat dit een probleem is in de ontwikkelingswereld.

Maar er zijn in Nederland wel degelijk veel jongeren die helemaal géén onderwijs volgen, zegt ze. “Bijvoorbeeld als gevolg van autisme, hoogbegaafdheid of een depressie. Die hebben nu geen enkel perspectief.”

Al snel deelt Anna haar verhaal. Ze heeft zo’n zoon die thuis zit als gevolg van een autismestoornis. Ze begeleidt ook vier andere jongens, maar is gefrustreerd dat ze geen oplossingen kan vinden. Een van de jongens zou graag bakker worden, maar vindt nergens een plek om het vak te leren.

Erik Boven komt tussen. Hij helpt op zijn biologische Hoeve Hoogland zelf jongeren vooruit en beschikt ook over een indrukwekkend adressenboek van welwillende werkgevers. Hij weet raad zegt hij, en belooft Anna op pad te helpen. De twee kenden elkaar nog niet voor vandaag. De eerste samenwerking in de bus is een feit!

Dennis Nolte, het brein van de bus en de moderator van het gesprek, stelt meteen voor om ook een video te maken waarin Anna een oproep doet. ‘Wie weet waar komen we als iedereen die in zijn netwerk deelt!’

Uit de spiraal

De deelnemers kijken in de bus vooruit naar het jaar 2030. Dat is de horizon die de Verenigde Naties hebben afgesproken om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen te halen. Dennis moedigt de deelnemers aan om met gedurfde voorstellen te komen. Hij vertaalt die dromen dan naar een praktische, volgende stap.

(c) Tim van Veen

Dominique, practor Duurzaam Denken aan het Friesland Collega heeft zo’n droom. Ze wil dat tegen 2030 elke jongere in Nederland de nodige begeleiding krijgt “om de beste mogelijk versie van zichzelf te worden”. Gedaan met uitzichtloos thuis te zitten. Wél aan de slag bij bijvoorbeeld een sociale onderneming.

Dennis, een jongere uit de buurt, zit zelf in een moeilijke situatie. Voor hem wilde het niet lukken op school of op het werk. Bij een ‘zorgsloperij’ zet hij nu de eerste stappen om automonteur te worden. Dennis beseft hoe moeilijk het is om uit die spiraal te komen. Andere kwetsbare jongeren durfden de bus zelfs niet te bezoeken. Dennis wil hun stem zijn. Hij belooft naar een volgende bijeenkomst met deze groep te komen.

Dromen in een blik

Moderator Dennis nodigt de deelnemers uit om de eerste stap van hun grote plannen op te schrijven. Het moet een stap zijn die ze de komende maanden ook echt kunnen verwezenlijken.

Vervolgens doet hij zijn goocheltruc. Dennis blikt de plannen in met een ouderwetse sluitmachine. Binnen enkele maanden komt de groep weer samen om het conservenblik te openen en een eerste evaluatie te maken. Zo moet de bal aan het rollen gaan.

Op het plein kijken omstanders toe naar wat er zich binnen afspeelt. De knalgele bus in het centrum van de stad trekt de aandacht. Later op de dag kan ook het grote publiek binnen om hun plannen voor 2030 uit te stippelen. En om grote uitdagingen op te knippen tot kleine, oplosbare problemen.

De SDG ToerMee-bus bezocht Leeuwarden op 16 november 2019. Het bezoek is een samenwerking van SDG Nederland en Spoor van Vernieuwing (de uitbaters van de bus). ToerMee wordt mede mogelijk gemaakt door het FVR EU project.