Regelmatig organiseren wij bij Eosta speciale lunchbijeenkomsten met bijzondere en vooral inspirerende sprekers. Zo ontvingen wij een paar maanden geleden Auma Obama. Inderdaad, ‘de zus van’! Net als haar halfbroer Barack is Auma een zeer bevlogen spreker. Zij gebruikt haar kennis, netwerk en naam om jongeren te inspireren om meer uit zichzelf te halen. Ze vertelde uitgebreid over haar mooie Sauti Kuu jongerenproject in Kenia en het belang van SDG4: goed onderwijs.
Na afloop van de presentatie wilde ik weten hoe ze keek naar het vraagstuk van ontwikkelingssamenwerking anno 2019. Ik erger mij namelijk al jaren aan het bekende cliché “Je kunt ze beter een hengel geven dan een vis”. Omdat ik vond dat dit in de praktijk van de landbouw vaak nogal arrogant en neerbuigend is. Ik heb hier een paar jaar geleden, voor grensverleggers.nl, een blogje over geschreven. Als je geen zin hebt om dat te lezen; het komt erop neer dat wij niet zomaar onze westerse hengel moeten aanreiken, maar samen met de lokale bevolking eerst de problemen moeten analyseren en vervolgens kijken hoe wij dat kunnen aanpakken met kennis en lokale middelen. In vis-en-hengel taal: geef ze geen hengel, maar luister eerst, en als blijkt dat er een hengel nodig is, geef ze de mogelijkheid om die te maken met lokale, duurzame grondstoffen”.
Maar afijn, dat was natuurlijk voordat ik met mevrouw Obama had gesproken. Zij wees mij erop dat mijn standpunt wellicht net zo arrogant en neerbuigend is als die ouderwetse westerse hengel, en ze stelde mij volkomen terecht de volgende vragen:
“Waarom ga je er van uit dat wij vis eten?”
“Waarom ga je ervan uit dat jij ons kunt helpen?”
“Heb je weleens bedacht dat wij jullie kunnen helpen?”
Haar advies: “Kom vooral met een open blik en veel nieuwsgierigheid naar Afrika en probeer ons niet bij voorbaat al dingen te leren. Ga in gesprek, maak vrienden, ga de samenwerking aan, niet omdat het jou een goed gevoel geeft, maar omdat het moet gebeuren.”
Tja… ik ben weer een beetje wijzer geworden.
Afbeelding: Sauti Kuu foundation
