Opinie | Echte leiders kijken verder vooruit

Een duurzame toekomst voor Nederland is niet links of rechts. We moeten terugveroveren wat ons verbindt. Polarisatie is een monster dat twintig jaar lang aan onze morele middengrond heeft lopen knagen. Nu ligt ze volgevreten tussen ons in. Links en rechts zijn het zicht op elkaar kwijt. En het monster knabbelt rustig aan de randen en drijft ons steeds verder uit elkaar. 

Boerenprotesten, klimaatdemonstraties, online scheldpartijen en discriminatie: we vechten niet meer samen voor onze toekomst, maar tegen elkaars. Maar een versplinterd land is niet in goede banen te leiden en het is aan onze leiders om een regeerakkoord te maken op basis van verbinding en toekomstbestendigheid. Iedereen wil schone lucht, een eerlijke economie, en goede zorg en onderwijs. Hoe hebben we dat ooit kunnen vergeten? Dit zijn waarden en idealen die vele malen groter en belangrijker zijn dan de verschillen waarop we elkaar beginnen te haten. 

Een duurzaam regeerakkoord

Meer dan 2600 organisaties en bedrijven willen dat de politiek uit hun oude groef komt. Het nieuwe kabinet dat in de maak is, heeft één grote, belangrijke kans, namelijk om eindelijk eens een regeerakkoord te maken dat verder kijkt dan vier jaar, en baseer dat op de dikke stapel adviesrapporten van SER, SCP, PBL, VNG, die allemaal oproepen om langetermijndoelen te stellen, waarbij middelen consistent worden ingezet om die te bereiken.

De ecologische, economische en sociale grenzen waar we tegenaan lopen zijn voor elke Nederlander relevant, van een agrariër tot een gezin dat leeft onder de armoedegrens. En van de student zonder woning tot aan de ondernemer. Er moet bestaanszekerheid zijn. Er moet een gezonde plek zijn voor onze kinderen om op te groeien. En er moet een betere toekomst voor ons allemaal zijn. Dat alles stijgt uit boven alle politieke verschillen en zou niet onderhandelbaar moeten zijn. In deze tijd van stapelende crises, groeiende ongelijkheid en geopolitieke spanningen hebben we een regeerakkoord nodig dat verder kijkt om alle transities in goede banen te kunnen leiden. Concrete actie is nodig.

Dat is wat ons land nu echt nodig heeft. Juist omdat we komen uit een politiek tijdperk van vooral kortetermijnmaatregelen, waarin ‘visie’ een verkeerd woord was. Precies in deze tijd van stapelende crises, geopolitieke spanningen en ingewikkelde transities moeten onze politieke leiders vooruit te durven kijken. Nederland heeft meer dan vier jaar nodig om alle transities in goede banen te kunnen leiden. 

Concrete actie

Ons Duurzaam Regeerakkoord is klaar en wij zien het als een belangrijke leidraad en inspiratie voor de onderhandelende partijen. Het manifest is niet gebonden aan politieke kleur, het roept op tot een toekomstperspectief voor iedereen in Nederland.

Concrete actie is nodig. Bestaanszekerheid moet worden versterkt. Daarvoor moeten we durven kijken naar de groeiende vermogenskloof. Belastingen vormen daarvoor een belangrijke knop om aan te draaien. Tevens hoe we de kansengelijkheid in Nederland kunnen vergroten. Verder moeten beleid en financiële middelen consistent bijdragen aan het behalen van duurzaamheidsdoelen. Dit vraagt om een pragmatische benadering, los van ideologische grenzen. De transities die hiervoor nodig zijn, staan niet op zichzelf. Klimaatactie en natuurherstel hebben alleen zin als iedereen mee kan komen; gelijke kansen zijn alleen haalbaar met hersteld vertrouwen en goed onderwijs; een duurzame economie werkt alleen met een vernieuwde arbeidsmarkt en een rechtvaardig ondernemingsklimaat.

Maar de overheid kan dit niet alleen, burgers, bedrijven en organisaties moeten actief betrokken worden bij het vormgeven en uitvoeren van beleid. Alleen samen kunnen we een veerkrachtige en eerlijke samenleving tot stand brengen. Onze oproep aan de politici is dan ook: ga nu staan voor de toekomst van heel Nederland en kijk verder dan één kabinetsperiode. Echte leiders kijken verder.