Meer dan 90 procent van het zeezout bevat microplastics. Zout dat in Azië wordt geproduceerd, bevat de hoogste concentratie, blijkt uit onderzoek van Greenpeace en de Universiteit van Incheon in Zuid-Korea. Welke risico’s brengt de inname van microplastics met zich mee?
De studie in Environmental Science & Technology analyseerde 39 verschillende zoutmerken over de hele wereld. Bij slechts drie van de onderzochte merken werden geen sporen van microplastics aangetroffen. Zeezout bleek de hoogste concentratie aan microplastics te bevatten, gevolgd door zout uit meren en rotsen.
“Recente studies hebben plastics teruggevonden in vis, wild, kraanwater en nu ook in tafelzout”, zegt Mikyoung Kim van Greenpeace Oost-Azië. “Het is duidelijk dat we niet kunnen ontsnappen aan deze crisis, omdat plastics blijven lekken in onze waterwegen en onze oceanen. We moeten de vervuiling stoppen bij de bron. Voor de gezondheid van mens en milieu is het ongelooflijk belangrijk dat bedrijven hun afhankelijkheid van wegwerpplastic onmiddellijk verminderen.”
Dick Vethaak, onderzoeker naar onder meer de risico’s van microplastics, is niet verrast door deze bevindingen: “Microplastics komen via water, land en lucht in onze voedselketen terecht. Per maaltijd slikken we waarschijnlijk enkele honderden microplastics in, gewoon door te eten.” De bevindingen zijn niet helemaal nieuw: ook in eerder onderzoek werd al aangetoond dat naast tafelzout ook drinkwater, honing, melk en de lucht microplastics bevatten.
Link met plaatselijke vervuiling
De studie legt ook de link tussen plaatselijke vervuiling en de concentratie in zout bloot, met name in Azië, waar de plasticvervuiling de volksgezondheid en het ecosysteem in gevaar brengen. Het is geen toeval dat een Indonesisch zoutmerk de hoogste concentratie microplastics bevat: Indonesië wordt beschouwd als de tweede grootste plasticvervuiler ter wereld.
“De bevindingen tonen aan dat de inname van microplastics via zeeproducten sterk gelinkt is aan de plasticvervuling in een bepaalde regio”, zegt Kim Seung-Kyu, medeauteur van de studie. “Om onze blootstelling te verminderen zijn preventieve maatregelen nodig, zoals vermijden dat het plastic in het milieu terechtkomt, en vooral het afval beperken.”
Uit de studie blijkt dat een gemiddelde consument jaarlijks 2000 stukjes microplastic binnenkrijgt alleen al via zijn of haar zoutconsumptie. Als de extreme waarden van de Indonesische staal buiten beschouwing worden gelaten, blijft een gemiddelde volwassene nog steeds honderden microplastics per jaar op te nemen via de zoutconsumptie.
Hoe schadelijk is dit?
Welke risico’s kleven er aan microplastic?
Zowel Vethaak als de Nederlandse Gezondheidsraad zijn nog niet uit over de effecten van microplastics in onze voeding. Bekend is dat nanoplastics onze darmwand en placenta kunnen passeren (onlangs werden microplastics teruggevonden in menselijke ontlasting), giftige stoffen bevatten en mogelijk ziekteverwekkers kunnen overdragen op de mens. Hoe groot het risico voor onze gezondheid is, is helaas nog onbekend. Om de risico’s beter in kaart te brengen zal volgens de experts meer onderzoek moeten worden gedaan. Een belangrijke complicatie in het onderzoek is dat de ultra-kleine en potentieel gevaarlijkste plastic deeltjes nog niet goed te meten zijn. Vethaak: “Dit maakt het lastig de problematiek in de volle breedte te kunnen inschatten. In ons laboratorium op de VU zijn we bezig nieuwe meetmethoden te ontwikkelen en toe te passen.”
Vethaak maakt zich met name zorgen om microplastics die via de lucht verspreid worden. “We krijgen waarschijnlijk meer microplastics binnen via deeltjes die in de lucht zweven en op ons bord neerslaan dan via het consumeren van besmette voedingswaren. Uit onderzoek blijkt dat microplastics inmiddels alomtegenwoordig zijn in ons leefmilieu, vooral binnenshuis. Denk aan slijtage van vloerbedekking, synthetisch textiel of polymeerverf op de muur.”
Dick Vethaak
Foto: Wikimedia Commons