EU beschermt burgers niet voldoende tegen luchtvervuiling

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is luchtvervuiling “het grootste gezondheidsrisico in de Europese Unie.” De Europese rekenkamer onderzocht de belangrijkste EU-wetgeving rond luchtkwaliteit en concludeerde dat deze is verouderd en niet langer in lijn is met de laatste wetenschappelijke inzichten.

“De luchtkwaliteitsnormen van de EU werden bijna twintig jaar geleden vastgesteld”, stelt de kamer. “En controleurs van de kamer stelden vast dat enkele hiervan veel minder streng zijn dan de huidige normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en dan wat op grond van het meest recente wetenschappelijke bewijs nodig zou zijn”.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie vormt luchtverontreiniging het grootste milieurisico voor de gezondheid in de EU en het EEA schat dat die jaarlijks ongeveer 400 000 vroegtijdige sterfgevallen veroorzaakt, een risico waaraan vooral mensen in stedelijke gebieden zijn blootgesteld. Fijnstof, stikstofdioxide, zwaveldioxide en ozon op leefniveau zijn de schadelijkste luchtverontreinigende stoffen. De richtlijn luchtkwaliteit van 2008 vormt de hoeksteen van het EU-beleid inzake schone lucht, aangezien hierin de concentratiegrenswaarden zijn vastgesteld voor verontreinigende stoffen in de lucht die wij inademen. In Nederland levert luchtverontreiniging volgens de Gezondheidsraad een belangrijke bijdrage aan ziekte en sterfte. Alleen al blootstelling aan fijnstof is verantwoordelijk voor zo’n 4% van de ziektelast in Nederland. Na roken (13%) behoort luchtverontreiniging daarmee tot één van de belangrijkste risicofactoren, in dezelfde orde van grootte als overgewicht (5%) en weinig lichamelijke activiteit (3-4%).

Lidstaten hardhorig

Bovendien hebben veel lidstaten de richtlijn ook niet goed geïmplementeerd, stelt het rapport.Hun metingen zijn vaak onbetrouwbaar of representatief en ze namen te laat echte maatregelen. Daarnaast wordt gesteld dat de Europese Commissie onvoldoende macht heeft om de regeringen aan te sporen tot actie.

“Dit rapport is nog maar eens een alarmsignaal voor de EU om de luchtvervuilingscrisis ernstig aan te pakken”, zegt Yoann Le Petit van de organisatie Transport&Environment in een reactie. “Niet alleen wijken de Europese richtlijnen af van de wetenschappelijke aanbevelingen; de meeste lidstaten halen zelfs die te zwakke doelstellingen niet. Nog te veel lidstaten doen meer inspanningen om de omvang van het probleem te verbergen dan om de luchtkwaliteit aan te pakken.”

CO2-regels

De Europese Rekenkamer oordeelt dat ook andere Europese wetten, zoals de CO2-wetgeving voor auto’s die momenteel besproken wordt, rekening moeten houden met de luchtkwaliteit. De Rekenkamer pleit voor een ambitieuze herziening van de Richtlijn Luchtkwaliteit en een versnelde uitvoering ervan. Tot slot zouden burgers ook eenvoudig toegang moeten krijgen tot betrouwbare gegevens over de luchtkwaliteit, iets wat momenteel vaak nog moeilijk is.

Ook volgens de Nederlandse Gezondheidsraad vergt het verbeteren van de luchtkwalitiet ambitieuze plannen van de overheid. Zij adviseert de staatssecretaris van IenW prioriteit te geven aan het terugdringen van de concentraties fijnstof en stikstofdioxide afkomstig van wegverkeer (vooral dieselvoertuigen) en het aanpakken van de uitstoot van ammoniak vanuit de veehouderij.

 

Bron: IPS
Foto: Pexels